ضرورت دوستی با امامان معصوم (امام زمان) و ترک دشمنی با ائمه (امام زمان)
نخستین موضوعی که شیخ صدوق رحمه الله در تبیین مبانی اساسی امامت و ولایت شیعی به آن اشاره می‌کند، ضرورت دوستی با امامان معصوم و ترک دشمنی با آنها، به عنوان مرز ایمان و کفر است. ایشان دوستی با اهل بیت علیهم السلام را عین ایمان و دشمنی با آنها را عین کفر دانسته است و می‌فرماید:
واجب است معتقد باشد دوست داشتن آنها ایمان و دشمن داشتن آنها کفر است. [۱]
موضوع یاد شده برگرفته از روایات فراوانی است که به ویژه از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است. از جمله در یکی از این روایات می‌خوانیم:
نَظَرَ اللّه ُ (سُبْحانَهُ) إلی أَهلِ الأَرْضِ نَظْرَهً وَ اخْتارَنِی مِنْهُمْ، ثُمَّ نَظَرَ نَظْرَهً فَاخْتارَ عَلِیّاً أَخِی وَ وَزِیری وَ واّرِثِی، وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِی أُمَّتی، وَ وَلِیِ کُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِی، مَنْ والاهُ فَقَد والَی اللّه َ وَ مَنْ عاداهُ فَقَدْ عادَی اللّه َ وَ مَنْ أَحَبَّهُ أَحَبَّهُ اللّه ُ وَ مَنْ أبْغَضَهُ أبْغَضَهُ اللّه ُ، لایُحِبُّهُ إِلاّکُلُّ مُؤْمِنٍ وَ لایُبْغِضُهُ إِلاّ کُلُّ کافِرٍ. [۱]
خداوند سبحان نگاهی به زمینیان کرد و مرا از میان آنها برگزید. آن گاه نگاهی دیگر کرد و علی را (به عنوان) برادر، یاور، وارث، وصی، جانشین من در امتم و سرپرست هر مؤمن پس از من برگزید. هر کس او را به سرپرستی گیرد، خدا را به سرپرستی گرفته و هر کس با او به دشمنی برخیزد، با خدا به دشمنی برخاسته است. هر کس او را دوست بدارد، خدا [هم] او را دوست می‌دارد و هر کس با او دشمنی کند، خدا [هم] با او دشمنی می‌کند. او را دوست ندارد مگر مؤمن و او را دشمن ندارد مگر کافر.
آن حضرت در روایت دیگری خطاب به امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید:
یا عَلِیُّ لایُحِبُّکَ إِلاّ مَنْ طابَتْ وِلادَتُهُ وَلایُبْغِضُکَ إِلاّ مَن خَبُثَتْ وِلادَتُهُ وَ لایُوالِیکَ إِلاّ مُؤْمِنٌ وَ لایُعادِیکَ إِلاّ کافِرٌ. [۲]
ای علی! تو را دوست ندارد مگر کسی که از دامان پاکیزه ای به دنیا آمده و با تو کینه ورزی نمی کند، مگر کسی که از دامان ناپاکی متولد شده است و تو را به سرپرستی نمی گیرد مگر مؤمن و با تو دشمنی نمی کند مگر کافر.
در این میان، عبداللّه بن مسعود می‌پرسد: ای فرستاده خدا! نشانه انسان‌های ناپاک و کافر در زمان حیات خودتان را کینه ورزی نسبت به علی و دشمنی با او بیان کردی. نشانه ناپاک و کافر پس از شما در حالی که شخص با زبان اظهار اسلام می‌کند، ولی آنچه را در دل دارد، پوشیده می‌دارد، چیست؟ آن حضرت در پاسخ او، پس از معرفی جانشینان امام علی علیه السلام می فرماید:
لایُحِبُّهُم إلاّ مَنْ طابَتْ وَلادَتُهُ وَلایُبْغِضُهُم إِلاّ مَنْ خَبُثَتْ وِلادَتُهُ وَ لایُوالِیهِمْ إِلاّ مُؤمِنٌ وَ لایُعادِیهِم إِلاّ کافِرٌ. [۱]
تنها کسانی که از دامانی پاک به دنیا آمده اند، آنها را دوست دارند و تنها کسانی که از دامانی ناپاک متولد شده اند، با آنها کینه ورزی می‌کنند. تنها مؤمنان سرپرستی آنها را می‌پذیرند و تنها کافران با آنها به دشمنی برمی خیزند.
در بخشی از زیارت جامعه کبیره نیز در این زمینه می‌خوانیم:
مَنْ أَحَبَّکُمّ فَقَدْ أَحَبَّ اللّه َ وَ مَنْ أَبْغَضَکُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللّه َ. [۲]
هر کس به شما مهر ورزد، به درستی به خدا مهر ورزیده و هر کس با شما دشمنی کند، به درستی با خدا دشمنی کرده است.
———-
[۱]: کتاب الهدایه، ص ۳۷.
[۱]: کتاب الغیبه نعمانى، باب ۴، ص ۸۳، ح ۱۲.
[۲]: کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، باب ۲۴، ص ۲۶۱، ح ۸.
[۱]: همان، صص ۲۶۱ و ۲۶۲.
[۲]: من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۳۷۵.
[معرفت امام زمان علیه السلام و تکلیف منتظران – جلد ۱، صفحه ۲۳۴]