پیش بینی تولد امام مهدی علیه السلام
چنان که می‌دانیم، از همان سال‌های آغازین ظهور اسلام، پیامبرگرامی اسلام، موضوع امامان دوازده گانه را مطرح کرد. پس از ایشان نیز هر یک از ائمه، نام و مشخصات امامان پس از خود را تا آخرین امام معرفی می‌کردند تا جای هیچ شبهه و تردیدی برای مردم باقی نماند. در این مجال، فرصت بررسی تفصیلی همه روایت‌هایی که در این زمینه وارد شده نیست و تنها به برخی از آنها بسنده می‌کنیم:
۱. محمد بن یعقوب کلینی (م ۳۲۹ ه. ق) و شیخ مفید به اسناد خود از امام باقر علیه السلام چنین روایت می‌کنند:
قالَ رَسوُلُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله لِأَصحابِهِ: آمِنوُا بِلَیلَهِ القَدرِ، فَإِنَّهُ یُنزَلُ فِیها أَمرُ السَّنَهِ وَ إنَّ لِذلِکَ وُلاهٌ مِن بَعدی عَلیُ بنُ أَبیطالِبٍ وَ أَحَدَ عَشَرَ مِن وُلِدِهِ. [۱]
پیامبر خدا به یارانش فرمود: به شب قدر ایمان بیاورید؛ همانا در این شب، امور یک سال (همه آنچه در یک سال واقع می‌شود) نازل می‌شود و برای این موضوع، پس از من حاکمان [و پیشوایانی] وجود دارند که عبارتند از علی بن ابی طالب و یازده تن از نوادگان او.
۲. این دو عالم بزرگوار شیعی، روایت دیگری را به همین مضمون از امام باقر علیه السلام نقل کرده اند که در آن آمده است:
قالَ أَمیرُالمؤمِنینَ علیه السلام لاِبنِ عَبّاسِ، إِنَّ لَیلَهَ القَدرِ فی کُلِّ سَنَهٍ وَ إِنَّهُ یُنَزَّلُ فِی تِلکَ اللَّیلَهِ أَمْرُ سَنَهٍ وَ لِذلِکَ الأَمرِ وُلاهٌ مِن بَعدِ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله. فَقالَ لَهُ ابنُ عَبّاسٍ: مَن هُم؟ قالَ: أَنَا وَ أَحَدَ عَشَرَ مِن صُلْبی أَئِمّهٌ مُحَدَّثُون. [۲]
امیرمؤمنان علی علیه السلام به ابن عباس فرمود: همانا شب قدر در هر سال وجود دارد: در آن شب امور یک سال نازل می‌شود و برای این موضوع پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله، حاکمان [و پیشوایانی] قرار داده شده اند. ابن عباس پرسید: آنها که هستند؟ فرمود: من و یازده تن از نسل من که همه امامانی هستند که فرشتگان با آنها سخن می‌گویند. این دو روایت، بیان کننده این حقیقتند که «ملایک» و «روح» که به تعبیر سوره قدر به «اذن» پروردگار خویش در شب قدر نازل می‌شوند، «کلّ أمر» یا همه برنامه یک ساله جهان هستی را بر کسی که از سوی خداوند به ولایت برگزیده شده است، عرضه می‌دارند. به بیان دیگر، این برنامه در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله بر آن حضرت و پس از ایشان بر امامانی که یکی پس از دیگری، سرپرستی امت اسلام را بر عهده می‌گیرند، عرضه می‌شود.
بنا براین، روایات یادشده علاوه بر بیان مسئله امامت و پیش بینی سلسله دوازده گانه جانشینان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، بیان کننده لزوم استمرار سلسله امامت و ضرورت وجود ولیّ حیّ خدا در هر زمان نیز هستند؛ زیرا تا جهان باقی است، شب قدر تکرار می‌شود و بی تردید، در هر شب قدر باید امور یک ساله جهان بر ولیّ خدا عرضه شود.
۳. در روایت دیگری، امام محمدباقر علیه السلام از جابر بن عبداللّه انصاری، صحابی بزرگوار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین نقل می‌کند:
دَخَلتُ عَلی فاطِمَهَ علیهاالسلام وَ بَینَ یَدَیها لَوحٌ فیها أَسماءُ الأَوصِیاءِ مِن وُلدِها، فَعَدَدتُ اثنَی عَشَرَ آخِرَهُمُ القائِمُ علیه السلام ثَلاثَهٌ مِنهُم مُحَمَّدٌ وَ ثَلاثَهٌ مِنهُم عَلیٌّ. [۱]
بر فاطمه علیهاالسلام وارد شدم و دیدم که پیش روی او لوحی است که در آن نام‌های همه اوصیا ازنسل او نوشته شده است. آنها را شمردم. دیدم که دوازده نفرند و آخرین آنها قائم علیه السلام است. سه تن از اوصیا نام «محمد» و سه تن از آنها نام «علی» داشتند.
همچنین ابوبصیر از امام باقر علیه السلام روایت می‌کند که: «یَکُونُ تِسعَهُ أَئِمّهٍ بَعدَ الحُسَینِ بنِ عَلیٍ تاسِعُهُم قائِمُهُم؛ پس از حسین بن علی علیه السلام، نه امام خواهند آمد که نهمین آنها قائم ایشان است». [۱]
چنین روایاتی از دیگر امامان شیعه نیز نقل شده است. آنچه آمد، تنها بخش کوچکی از روایات فراوانی است که در آنها به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آلهیا ائمه اهل بیت علیهم السلام پیش بینی شده است پس از نبی اکرم صلی الله علیه و آله، دوازده امام، سرپرستی امت اسلام را بر عهده می‌گیرند که آخرین این پیشوایان، مهدی امت و قائم آل محمد صلی الله علیه و آلهاست. [۲]
بنابراین، جای هیچ تردیدی باقی نمی ماند که بر اساس پیش بینی پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام باید یازده امام از نسل امیرمؤمنان علی علیه السلام، یکی پس از دیگری امامت مسلمانان را بر عهده گیرند. در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که به چه دلیل می‌توان گفت این پیش بینی، تمام و کمال محقق شده و آخرین امام از سلسله امامان دوازده گانه نیز به دنیا آمده و به امامت رسیده است؛ زیرا بسیاری از مردم تولد و دوران رشد و بالندگی او را ندیده اند؟
در پاسخ این پرسش باید گفت ما روایات معتبری از عصر امام عسکری علیه السلام در دست داریم که در آنها افرادی جلیل القدر به تولد امام دوازدهم گواهی داده و اظهار داشته اند که جانشین امام دوازدهم بر ما معلوم شده است. افزون بر آن، شمار زیادی از بزرگان شیعه، آن حضرت را در زمان تولد و در اوان کودکی دیده و بر این موضوع گواهی داده اند. پس در تولد حضرت مهدی علیه السلام به عنوان دوازدهمین امام، هیچ شبهه ای نیست.
———-
[۱]: همان، صص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ الکافى، ج ۱، ص ۵۳۳، ح ۱۲.
[۲]: الکافى، ج ۱، ص ۵۳۲، ح ۱۱؛ الإرشاد، ج ۲، ص ۳۴۶؛ کتاب الغیبه نعمانى، ص ۶۰، ح ۳؛کتاب الغیبه (طوسى)، ص ۱۴۱، ح ۱۰۶.
[۱]: الکافى، ج ۱، ص ۵۳۲، ح ۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، باب ۲۴، ص ۲۶۹، ح ۱۳؛ الإرشاد، ج ۲، ص ۳۴۶؛ کتاب الغیبه طوسى، ص ۱۳۹، ح ۱۰۳.
[۱]: الکافى، ج ۱، ص ۵۳۳، ح ۱۵؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، باب ۳۳، ص ۳۵۰، ح ۴۵؛ الإرشاد، ج۲، ص ۳۴۷؛ کتاب الغیبه طوسى، ص ۱۴۰، ح ۱۰۴؛ کتاب الغیبه (نعمانى)، ص ۹۴، ح ۲۵.
[۲]: براى مطالعه بیشتر در این زمینه ر. ک: الکافى، ج ۱، باب ماجاء فى الإثنى عشر و النص علیهم، صص۵۲۵ – ۵۳۵؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج ۲، صص ۱۵۵ – ۲۰۸.
[معرفت امام زمان علیه السلام و تکلیف منتظران – جلد ۱، صفحه ۷۰]